Beztroskie lata pod orzechem

Wieprz to najbliższa sercu Pędziwiatrzycy polska wieś. Tutaj spędzała niemal każde wakacje, tutaj nauczyła się miłości do kotów. Tutaj chodziła w pola, zbierała ostrężyny czy jarzębinę, robiła zielniki, uczyła się jeździć na rowerze i samochodem, grała w siatkówkę, rozwiązywała pierwsze krzyżówki, zaczynała czytać „Przekrój”, „Angorę”, „Wyborczą” i „Świat seriali”. Tutaj popadła w poważny hazard i do dziś skreśla te same liczby w Dużym Lotku, namiętnie grała w tysiąca i remika, siedząc pod orzechem uczyła się do matury. Tutaj plotkowała przez płot, majsterkowała w garażu, wchodziła na drzewa sąsiadów, śpiewała Spice Girls, tańczyła do Britney, fikała gwiazdy i stała na rękach. Tutaj przez ponad 20 lat jej życia mieszkała Babcia Stasia i Dziadek Jasiu, najkochańsze ziomki – bo „Ej, ziomuś!” mówili do siebie Babcia, Dziadek i Pędziwiatrzyca – pod słońcem. Kiedy zatem pojawiła się informacja o biegu przez Wieprz, Pędziwiatrzyca nie zastanawiała się ani przez chwilę. Zwłaszcza, że trasa biegła obok domu Dziadków!

Wieprzówka 

Wieprz jest zlokalizowany na tzw. Pogórzu Beskidu Małego na Pogórzu Śląskim, ograniczonym od północy Kotliną Oświęcimską. Najbliższe mu większe miasto to Wadowice, znane na całym świecie dzięki Janowi Pawłowi II i kremówkom. 

Przez wieś przepływa rzeka Wieprzówka, lewy dopływ Skawy. Niestety, na terenie Wieprza (rzeka płynie też przez Andrychów, Rzyki, Sułkowice, Gierałtowice i Przybradz) zanieczyszczenia płynące z okolicznych zakładów przemysłowych przez wiele lat skutecznie odstraszały potencjalnych pływaków i żyjące w nurcie ryby. Wszystko przez Andrychowskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego, tzw. AZPB, które ścieki z fabryki utylizowały w Wieprzówce. Babcia Pędziwiatrzycy żartowała, że dzięki działalności zakładów znała nadchodzące trendy. Jednego dnia Wieprzówką płynęła bowiem farba w kolorze niebieskim, innego rzeka była zafarbowana na czerwono, a tydzień później zmieniała kolor na zielony. 

Telefon na imieniny 

Czystość wody przywróciła w latach 90-tych nowo powstała andrychowska oczyszczalnia ścieków, dziś Zakład Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Andrychowie. Heca jest taka, że przez trzy tygodnie 2011 roku Pędziwiatrzyca sama pod jego szyldem dbała o najwyższe wodne standardy. Tutaj robiła m.in. posiewy na pożywkach agarowych w poszukiwaniu bakterii pałeczki okrężnicy Escherichia coli, która zakażając wodę w Wieprzówce i przydomowych studniach mogła narobić wielu szkód w organizmach mieszkańców Wieprza i okolic. Tutaj też, Pędziwiatrzyca poznała panią Małgosię – ekspertkę w badaniach mikrobiologicznych i fizykochemicznych wody oraz mistrzynię pieczenia ciast. Choć nie widziała jej prawie osiem lat, wciąż ma z panią Małgosią kontakt. Kto dziś dzwoni, by złożyć życzenia na imieniny? Na imieniny! A pani Małgosia dzwoni. Nie ma nic pewniejszego niż telefon od pani Małgosi 22 lutego. Tak, w tym roku też dzwoniła.

Nawet wtedy, gdy w Wieprzówce zaczęły pojawiać się pierwsze ryby, Babcia Pędziwiatrzycy nadal odradzała wieprzówkowe kąpiele, tłumacząc, że woda może solidnie podrażnić jej bladą skórę. Ale Pędziwiatrzyca zna takich, którzy próbowali kąpieli w Wieprzówce. Być może sama kiedyś próbowała?

P.S. Wieprzówka ma swoje miejsca łał, zwłaszcza dla geologów. Nad jej brzegiem we wsi Zagórnik można zobaczyć czarne łupki skalne.

Wieprzowskie pola

Pierwsze skojarzenia z Wieprzem? Pola. Co roku i o każdej jego porze są inne. Przykryte połaciami śniegu umożliwiają naukę śladów zwierzyny łownej i ptaków. Nieśmiało rozkwitające w delikatnym jeszcze słońcu zapraszają do siebie wiosnę. Tryskające kolorem i zapachem oraz tantryczną wręcz energią buszujących wśród nich owadów są kwintesencją wakacji. Poddane obróbce traktorów i kombajnów zwiastują schyłek lata. 

Gdyby ogłoszono konkurs na najpiękniejszą drogę Małopolski, polna wieprzowska aleja miałaby wygraną w kieszeni. Wieprzowskimi polami byłby zachwycony sam Dawid Podsiadło, który chętnie chodzi w pola, a nawet w polu udziela wywiadów. 

Pory roku w wieprzowskich polach wyglądają mniej więcej tak:

Mleczarnia w Wieprzu

Z czego słynie Wieprz? Z Mleczarni Spółdzielni Mleczarskiej w Wieprzu. Wieprzowska mleczarnia to najlepszy sklep z nabiałem, i nie tylko, w Polsce. Serio. Ser żółty i biały, śmietana, masło, kefir i maślanka – nigdy nic nie zasmakuje przed zawodami tak, jak pełnoziarnista bułka z masłem i serem z Wieprza. 

Mleczarnia w obecnym budynku działa od 1914 roku. Na początku przestrzeń łączyła sale produkcyjne z…centrum życia kulturalnego i społecznego wsi. Tutaj działał Urząd Gminy, czytelnia, strażnica, sklepik wiejski, Kasa Stefczyka i kółko rolnicze. Ba, w budynku Mleczarni odbywały się spektakle teatralne! Zakład prężnie działał nawet w czasie I wojny światowej, a potem w okresie międzywojennym. Mleczarnię odwiedził nawet Wincenty Witos. Perypetie Mleczarni zaczęły się później – w 1957 roku w budynku wybuchł pożar, w latach 70-tych w pobliskich Wadowicach powstał konkurencyjny zakład, który finalnie włączył wieprzowską dumę w swoje struktury. Mleczarnia zaczęła odbudowywać pozycję na początku lat 90-tych, a w 2007 roku uzyskała certyfikat, na podstawie którego może produkować i sprzedawać wieprzowskie smakołyki na terenie całej Unii Europejskiej. 

Ciekawostka? W Mleczarni pracował Pradziadek Pędziwiatrzycy, Piotr. Wielokrotnie opowiadał historię, że podczas pobytu w niemieckim obozie pracy spotkał Polaka, który walczył na terenie Afryki z oddziałami Afrika Korps. Ten, kiedy usłyszał, że Pradziadek Piotrek pochodzi z Wieprza, przypomniał sobie smak sera żółtego z wieprzowskiej Mleczarni. Bo, uwaga, trafił na niego w Afryce. W Afryce! Gdzie Wieprz, gdzie Afryka. 

Dziś nabiałem z Wieprza żywi się Trener, cała rodzina Pędziwiatrzycy i połowa jej siłowni.